Urban Psychology hitzaldia
URBAN PSYCHOLOGY proiektuaren esparruan, 2022ko maiatzaren 25ean, Bizkaia Aretoan hitzaldi bat egin da gure metropoliaren egoera emozionalari buruzko inkesta baten emaitzak aurkezteko. Inkesta hori Bilbao Metropoli-30 Elkarteak bultzatu du, UPV/EHUrekin, Deustuko Unibertsitatearekin, UNED Bizkaiarekin, Mondragon Unibertsitatearekin eta Bizkaiko Psikologia Elkargoarekin lankidetzan, proiektu baten lehen urrats gisa; proiektu horren helburua da hiri-plangintzaren garapena aztertzea eta horretan aurrera egitea.
Bizi garen inguruneen diseinua hurbilketa holistikoago batetik egin behar da, hiriaren hardware fisikoan, hiri-plangintzan eta -diseinuan, arkitekturan eta alderdi ukiezin eta softez arduratzen direnen ikuspegi eta esperientziak uztartuz.
Hiri-munduaren azterketa sentsoriala eta emozionala egin behar da, hiriko bizi-esperientzia eta bizitza emozionala hobeto ulertu ahal izateko, bai eta horrek pertsonen ongizatean eta egoera psikologikoan duen eragina ere.
Horregatik jarri da abian proiektu hau. Lehenengo urratsa pertzepzio-inkesta bat egitea izan da, pandemiaren ondoren gure metropoliaren egoera emozionalaren lehen ebaluazioa egiteko.
Ildo horretan, Bilbao Metropoli-30eko zuzendari nagusiak, Idoia Postigok, proiektu honen garapena justifikatzen duten elementuak azpimarratu ditu. Horien artean dago gure psikea hiri-ingurunera egokitzeko beharra, gizateriaren historian oraintsu gertatu dena eta, hala ere, giza espeziearen bizitzeko modua errotik aldatu duena. Postigok hiriko bizitzaren izaera anbibalentea aurkeztu du, non erakartzen gaituzten alderdi berberek aldi berean aldentzen gaituzten.
Era berean, hiriaren nortasuna, topofilia, kide izatearen zentzua, kutsatze emozionala eta bizi garen lekuak ematen digun identitatea dira gure hiriak eta metropoliak esperientzia emozional eta subjektibotzat hartzeko beharra sendotzen duten elementuak, eta, beraz, gizarte- eta ingurumen-psikologia hiri-eraikuntzan txertatzeko beharra indartzen dutenak.
Ondoren, Eva Ferreira EHUko errektoreak ekitaldiaren irekiera instituzionalean parte hartu du, eta honako hau nabarmendu du: “Psikologia txertatzea, hirigintza-inguruneak pertsonengan duen eragin sentsoriala eta emozionala garatzea, lan erakargarria eta iradokitzailea da, eta hiria fenomeno ekonomiko, sozial eta kultural gisa aztertzea osa dezake. Zentzu horretan, Urban Psychology proiektua asmo handiko ekimena da, eta bere emaitzak hiriaren etorkizuneko diseinua bideratzeko tresna interesgarria izan daitezke”.
Irekieraren ondoren, metropoliaren egoera emozionalari buruzko inkestaren emaitzak aurkeztu dira mahai-inguru batean. Bertan, proiektuan lagundu duten unibertsitateak egon dira, Bizkaiko Psikologia Elkargo Ofizialarekin batera.
Lehenik eta behin, Deustuko Unibertsitateko Psikologia Fakultateko Nuria Ortiz zuzendariak unibertsitateko gazteen egoera emozionala aurkeztu du, baita arlo horretan laguntza espezifikoa eskaintzeko Unibertsitateak erabilitako estrategiak ere.
Beñat Floresek, Mondragon Unibertsitateko Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatean Humanitate Digital Globaletako (HDG) graduaren koordinatzaileak, azterlanaren metodologia jorratu du. Bertan, Bilbo Metropolitarrean bizi diren 781 pertsonak parte hartu dute, eta 2021eko azarotik 2022ko urtarrilera bitartean web eta telefono bidezko galdetegi bat bete zuten.
Beren iritziei esker, proiektuaren helburu hauei erantzun ahal izan zaie: Bilbo Metropolitarrak erakunde kolektibo gisa duen gogo-aldartea (emozioak eta sentimenduak) ezagutzea; metropoliaren beraren autoeraginkortasun-mailari erantzutea; pandemiaren ondorioz bizi dugun osasun-, gizarte- eta ekonomia-krisiari aurre egiteko mekanismoak/estiloak identifikatzea; eta, azkenik, Bilbo Metropolitarraren egoera emozionala hobetzeko hobekuntza-ekintzak eta eragile egokienak identifikatzea.
Lagina estatistikoki esanguratsua bada ere, haren datuek ez dute emaitzak orokortzea ahalbidetzen, baina interesgarriak dira diagnostiko emozional baterako lehen urrats gisa; izan ere, erantzunen % 35,8 Bilbotik datoz, % 26,5 Ezkerraldetik, % 17,8 Eskuinaldetik, % 10,2 Nerbioi-Ibaizabaletik, eta ehuneko txikiagoak Txorierri eta Enkarterritik.
Bestalde, Oscar Landeta UNED Bizkaiko Psikologia Fakultateko irakasle tutoreak azpimarratu zuen inkestan parte hartu duten pertsona gehienek (% 97,2) ez dutela uste metropolian egoera emozional bakarra dagoenik, eta iritzi horretan eragina duten bi aldagaiak belaunaldikoa (adin-taldea) eta errenta-maila direla.
Metropoliaren pertzepzioa, beraz, belaunaldi batetik eta estatus ekonomikotik abiatuta haren bizipenak duen eraginaren araberakoa da, beste faktore batzuen (generoa edo familia-unitatearen tamaina) eragin txikiagoaren aurrean.
Jarraian, Bizkaiko Psikologia Elkargoko kide diren Miguel Mencíasek eta Ana Matak metropolian bizi diren pertsonen egoera emozional indibidualaren eta haien egoera emozional kolektiboaren arteko elkarrekikotasuna erakusten duen azterlanaren emaitza esanguratsuenetako bat aurkeztu zuten.
Estresa lehenengo lekura iristen da emozionalitate metropolitar horretan, eta, ondoren, nekea/akidura eta antsietatea/ziurgabetasuna daude, eta horiek ere leku altuenetan kokatzen dira.
Era berean, parte-hartzaileen ustez egoera emozional horri aurre egiteko gure metropolian garatzen ari diren aurre egiteko estrategiak aurkeztu dira. Ildo horretan, metropolia asertiboa eta proaktiboa izaten ari dela uste da, pandemiaren zeharkako erronkei eta inpaktuari aurre egiteko gaitasun kolektiboaren pertzepzioarekin bat datozen elementuak. Hala ere, eta aldi berean, aurre egiteko beste estrategia mota batzuk ere badaude, hain positiboak ez direnak, hala nola atzeratzea eta ezkutatzea. Horrek esan nahi du herritarren kolektibo batek uste duela metropolia oraindik ez dela jabetu pandemia eragiten ari den inpaktuen garrantziaz.
Era berean, metropoliaren egoera emozionala hobetzen laguntzeko ekimen zehatzen artean (erantzun anitza), laguntza ekonomikoen nagusitasuna nabarmentzen da, 3 erantzunetatik bitan ekintza gisa agertzen baita. Kultura-jarduerak, laguntza psikologikoko zerbitzuak eta herritarren parte-hartzea (parte-hartze sozialeko eta kohesioko jardueren sustapena) bigarren ekintza-multzo batean daude.
Metropoliaren egoera emozionala hobetzen laguntzeko ekintzetan parte hartzen duten eragileei dagokienez, erakundeen nagusitasuna nabarmentzen da. Hala ere, oraingo honetan, nabarmentzekoa da, halaber, osasun-zerbitzuen eta ikastetxeen inplikazioak Bilbo Metropolitarreko partaideentzat hartzen duen protagonismoa.
Amaitzeko, Olaia Larruskain EHUko Psikologia Fakultateko Gizarte Psikologia Saileko irakasleak metropoliak pandemiaren zailtasunei aurre egiteko duen gaitasunari dagokionez hautemandako autoeraginkortasun maila aurkeztu du. Ildo horretan, autoestimu kolektibo handia egiaztatu da, eta, beharbada, aurreko esperientziek eragin dute, gaikuntzari eta gaitasunari buruzko oroimen kolektiboaren parte diren egoera konplexuen autoefikaziaren esperientziek, konfiantzaz eta gaitasunez gain. Aipatzekoa da, atal honetan, adin handieneko taldeak transmititutako konfiantza-maila handiagoa; izan ere, badirudi memoria kolektiboaren esperientzia-faktorea, garai bateko koiuntura konplexuen ebazpenari buruzkoa, gehiago dela.
Ondorio gisa, azterlan honen helburua da lehen urrats bat ematea hiri-inguruneen inpaktu emozionalaren potentziala lehiakortasunaren parte gisa txertatzeko eta arlo fisikoaren, sentsorialaren eta emozionalaren arteko erlazioa aztertzeko, hiriarekiko hurbilketa berreskuratuz, giza produktu gisa.
Los bilbaínos aseguran sentir incertidumbre, estrés y agotamiento – EITB, 2022-05-25
Ziurgabetasuna eta nekea dira sentimendu nagusiak bilbotarren artean – EITB, 2022-05-25
Bilbao está estresado, cansado y ansioso El Correo, 2022-05-26
La crisis sanitaria ha dejado un Bilbao metropolitano estresado Deia, 2022-05-26
Bilbao Metropoli-30 impulsa con las universidades y el colegio de psicología un proyecto para analizar el estado emocional de nuestra metrópoli Estrategia Empresarial, 2022-05-26
